اولین جلسه کارشناسی هفتاد و هفتمین نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان کرمان با موضوع بررسی موانع مشارکت گسترده بخش خصوصی در مناقصات مرتبط با راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی و توسعه نیروگاه خورشیدی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی و با حضور رئیس اتاق بازرگانی کرمان، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمان، نماینده ساتبا، رئیس اندیشکده انرژی، نماینده انجمن ساتکا، مدیر عامل برق منطقه‌ای و برخی نمایندگان بخش خصوصی این حوزه برگزار شد.
رئیس اتاق بازرگانی کرمان در مورد برنامه ساتبا برای واگذاری احداث نیروگاه در سراسر کشور بیان کرد: مقدمه این اقدام از آنجا اتفاق افتاد که استانداری کرمان و ساتبا تفاهم‌نامه احداث ۴ هزار مگاوات انرژی خورشید را منعقد کردند که پیرو آن تفاهم‌نامه احداث نیروگاه‌های خورشیدی در سراسر کشور به مناقصه گذاشته شد.
سیدمهدی طبیب زاده، افزود: یکی از شرکت‌های متقاضی، شرکت پخش و پالایش نفت تهران است که برای احداث نیروگاه ۳۵۰ تا ۴۵۰ مگاواتی درخواست خود را مطرح کرده اما شرایط برای مناقصه محدود کننده است و باعث فرار سرمایه‌گذار می‌شود.
وی ادامه داد: این شرایط و موانع طی نامه‌ای از سوی معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمان به ساتبا ارسال و درخواست اصلاحات در مناقصه اعلام شد؛ پس از این اقدامات تصمیم گرفته شد در جلسه شورای گفت‌وگو موانع مناقصه‌ها مطرح و مصوباتی برای تسهیل سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های خورشیدی گرفته و پیگیری شود.
رئیس اتاق کرمان بیان کرد: از مجلس درخواست کرده ایم که در زمینه تدوین برنامه هفتم، احکام تأثیرگذار و پیشنهادی را مطرح کنیم تا بتوان چند حکم کارگشا را در مجلس مصوب کرد، می‌توان به آینده امیدوار بود.
ساختگاه‌های کرمان باید کارشناسی‌تر و دقیق‌تر انتخاب شوند
در ادامه این نشست مدیر عامل شرکت مانا مهر انرژی با اشاره به اینکه پس از برگزاری نشستی در اتاق بازرگانی کرمان برخی از نواقص مربوط به مناقصه‌ها برطرف شده، گفت: برخی مسائل مانند پرداخت‌های گذشته به سرمایه‌گذاران بابت نیروگاه‌هایی که در گذشته احداث شده‌اند، نشان می‌دهد در دو سال گذشته ۲۰ و ۲۷ درصد پرداخت صورت گرفته که با توجه به عدم پرداخت‌های به موقع و همچنین پرداخت مبالغ کم، استقبال کمی از مناقصه‌ها شده است.
آسایی، اظهار کرد: در حالی که در مناقصه این‌گونه بیان شده که به ازای تأخیر در پرداخت سالیانه ۲ درصد به صورت دلاری به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود، اما سؤال اینجاست که اگر این پرداخت‌ها ۱۰ سال طول کشید و در بلندمدت انجام نشد چه باید کرد؟
وی افزود: همچنین در رابطه با پیش‌پرداخت مربوط به فعالیت سال ششم به بعد نیروگاه‌ها که به ازای آن‌ها ضمانت‌نامه دریافت می‌کنند، این‌گونه مطرح شده که پس از شش سال ضمانت‌نامه آزاد می‌شود اما پیشنهاد شده که اصلاح شود و این‌گونه باشد که بعد از ۶ سال هر بخش که انجام شده ضمانت‌نامه مربوط به آن بخش‌ها آزاد شود.
وی ادامه داد: اما در رابطه با وضعیت استان کرمان در این مناقصه مسئله مربوط به ساختگاه‌هاست که باید کار کارشناسی‌تر و دقیق‌تر توسط شرکت برق منطقه‌ای و استانداری کرمان انجام شود تا سرمایه‌گذاری بیشتری صورت گیرد.
آسایی ادامه داد: با توجه به زمین‌های زیادی که در استان کرمان وجود دارد پیشنهاد ما این است کارگروهی متشکل از برق منطقه‌ای، پیمانکاران، مشاوران و کارشناسان محلی تشکیل شود زمین‌ها برای احداث نیروگاه‌های ۵۰ و ۱۰۰ مگاوات تقسیم‌بندی شوند.
وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین مسئله در سرمایه‌گذاری نیروگاه‌های خورشیدی پرداخت پول است، تصریح کرد: در واقع همه قرارداد در یک طرف قرار دارد و بحث پرداخت پول نیز طرف دیگر قرار دارد و همین موضوع باعث شده که سرمایه‌گذار واقعی بخش خصوصی در این زمینه ترغیب نشود.
دریافت مجوز از محیط زیست مشکل احداث شهرک خورشیدی
معاون برنامه‌ریزی شرکت شهرک‌های صنعتی کرمان در رابطه با عدم قطع برق در شهرک‌های صنعتی دو گفت: در وضعیت موجود که برنامه عملیاتی برای محاسبه قیمت زمین و زیرساخت‌ها انجام شده، قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند اما زمین به متقاضی برای احداث نیروگاه واگذار می‌شود.
حمید نمکی افزود: ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی چند هزار هکتاری با توجه به انشعاب برق روی سقف و در محوطه شهرک‌های صنعتی ممکن است اما ترجیحا از زمین‌های شهرک‌های صنعتی برای خود صنایع استفاده شود.
وی ادامه داد: برنامه ریزی شده هفته آینده با سفر احتمالی ریاست‌جمهور به استان کرمان، عملیات احداث ۵ شهرک خورشیدی هر یک در ۵ تا ۷ هزار هکتار زمین آغاز شود که البته با مشکل محیط‌زیست روبرو هستیم. نمکی افزود: مشکل اینجاست که اعلام‌شده زمین‌های بیش از ۲۰۰ هکتار نیاز به ارزیابی محیط زیستی در سطح کشور دارند که این ارزیابی‌ها هزینه بر و زمان‌بر است.
معاون برنامه‌ریزی شرکت شهرک‌های صنعتی کرمان اضافه کرد: انرژی خورشیدی، انرژی پاک و دوستدار صنایع است اما چون نام”شهرک” عنوان‌شده محیط‌زیست گمان می‌کند باعث آلودگی زیست‌محیطی می‌شود که اگر بتوان مصوبه ای از محیط‌زیست و سازمان صنایع کوچک در رابطه با عدم نیاز به مجوز زیست‌محیطی دریافت شود، مسائل تسهیل خواهند شد.
بزرگ‌ترین ساختگاه کشور در راین کرمان قرار دارد
در ادامه مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای کرمان، در مورد ساختگاه ها گفت: طی سال‌های گذشته بسیاری از دستگاه‌های استان در پروسه‌ای سنگین و فوری پای کار آمدند که قرار شد برای نیروگاه‌های ۱۰ تا ۲۵ مگاواتی همکاری‌های لازم و ویژه انجام شود.
حمیدرضا حبیبی، اظهار کرد: بزرگ‌ترین ساختگاه کشور در حال حاضر در راین قرار دارد که متقاضیانی برای سرمایه‌گذاری در این مکان اعلام آمادگی کرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه امکان احداث نیروگاه خورشیدی برای صنایع بزرگ وجود دارد، بیان کرد: میزان انرژی تولید شده از نیروگاه خورشیدی محاسبه و صنایع مشمول مدیریت بار نخواهد شد. حبیبی ادامه داد: صنایعی که مشمول بند ط تبصره ۱۵ قانون بودجه ۱۴۰۰ هستند به دلیل اینکه قیمت برق آن‌ها بیشتر است ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی چندان جذابیتی برای آن‌ها ندارد اما صنایعی که برق ارزان دریافت می‌کنند تمایل دارند که برق تولید کنند، به شبکه بفروشند و از برق ارزان استفاده کنند که باید سازوکار خاصی برای آن ایجاد شود.
مدیرعامل شرکت برق منطقه ای کرمان افزود: کنترل برق صنایع به صورت کنترل هوشمند امکان‌پذیر و هزینه نصب با خود مشترک است که در حال حاضر برای ۲۶ صنعت استان به‌صورت تک‌تک کنترل برق انجام می‌شود.
استفاده از زمین‌های کشاورزی خشک شده برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی
در ادامه این نشست معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمان گفت: اضافه شدن 6 الحاقیه به مناقصه ماده ۱۲ که بخشی از مشکلات مناقصه را حل کرده نشان می‌دهد که موارد موجود ناکافی هستند و باید مواد بیشتری افزوده شوند.
حسین مهرابی افزود: پرداخت اضافه سالانه ۲ درصد دلاری که به دلیل تأخیر در پرداخت اصلی صورت می‌گیرد، معادل ۱۰ تا ۲۰ درصد ریالی است که بهتر است اصلاح در همان الحاقیه انجام و این مسئله در جلسه شورای گفت‌وگو مطرح شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر ساختگاه هایی که نیاز به احداث پست جدید دارند، باید هزینه احداث پست از محل دیگری تأمین شود نه اینکه با قیمت احداث نیروگاه محاسبه شود.
مهرابی بیان کرد: صدور مجوز برای نیروگاه‌های زیر ۲۰۰ کیلووات از طریق مکاتبات انجام و توسط شرکت شهرک‌های صنعتی پیگیری شود و استفاده از زمین‌های کشاورزی خشک شده برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی بسیار پیگیری شد اما به نتیجه نرسید.
وی افزود: در رابطه با استفاده از تسهیلات تبصره ۱۸ این موضوع مطرح است که با توجه به اینکه وزارت نیرو عضو این کمیته نیست استفاده از این تسهیلات در بخش انرژی‌های خورشیدی امکان ندارد اما اگر تمایل به استفاده از تسهیلات تبصره ۱۸ برای انرژی خورشیدی وجود داشته باشد باید درخواست شود تا با کمک نمایندگان مجلس تصویب و در بودجه سال ۱۴۰2 در نظر گرفته شود.
