رئیس اتاق کرمان با بیان اینکه به نوعی از اقتصاد روستا غفلت شده است، گفت: توسعه اقتصاد روستا یک ضرورت مهم است که باید برای تحقق آن مدل‌ها و برنامه‌های ارائه شد را با حرکتی جهادگونه در روستاها آغاز و اجرایی کرد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان، سیدمهدی طبیب‌زاده در نود و نهمین نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان کرمان با موضوع بررسی موانع و راهکارهای توسعه روستاهای کانونی استان افزود: چندین سال است که در روستاها به دلایل مختلف از جمله ترکیب سنی و میزان تحصیلات مردم در روستاها، اقتصاد چندان مورد توجه قرار نگرفته است.
وی ادامه داد: جمعیت کشور از سال ۱۳۶۵ تاکنون 3.5 برابر شده در حالی که در همین بازه زمانی جمعیت روستاها ثابت و بیش از ۲۲ میلیون نفر باقی مانده و بیش از ۷۰ درصد جمعیت روستاها، بیش از 5۰ سال سن دارند که این موضوع ترکیب مناسبی برای رشد اقتصاد در استان نیست. طبیب زاده، در ادامه با بیان اینکه با این شرایط ورود تکنولوژی به روستا معنایی ندارد، اظهار کرد: منابع عظیم آب، خاک و … در روستاها به دست عده‌ای قرار گرفته که با تکنولوژی روز آشنا نیستند و به دلیل سن بالای خود نمی‌توانند بهره‌وری را حمایت کنند.

قانون تحول و توسعه روستایی تصویب شود

در ادامه این نشست رئیس کل دادگستری استان کرمان با بیان اینکه در دنیا پایه‌های توسعه کشورها در روستاها قرار دارد و به همین دلیل به توسعه داخلی دست یافته‌اند، گفت: پس از پیروزی انقلاب با وجود اینکه جهاد سازندگی تشکیل شد و اقداماتی صورت گرفت، اما به مرور روستاها به فراموشی سپرده شدند و در حال حاضر پس از چند سال این واقعیت تلخ وجود دارد که هنوز نتوانسته‌ایم از ظرفیت روستاها استفاده کنیم که دلایل آن باید آسیب شناسی شود. حجت الاسلام ابراهیم حمیدی، تصریح کرد: در همه دولت‌ها در مدیریت روستاها سلیقه‌ای عمل شده، در دولتی توجه زیاد و در دولتی توجه کم به روستاها صورت گرفته و علت آن نیز عدم وجود زیرساخت‌های قانونی مناسب برای توسعه روستاهاست که البته در همه سطوح اداره کشور این موضوع وجود دارد.
وی باید برای تحقق توسعه روستاها قانون تحول و توسعه روستایی به عنوان قانوین جامع و کامل در مجلس شورای اسلامی به تصویب برسد، اینکه در این زمینه یک وزارتخانه و یا یک مجموعه سندی نوشته و اجرا می‌کند، کافی نیست اما اگر قانون وجود داشته باشد، قابل نظارت و پیگیری است. حجت الاسلام حمیدی، تصریح کرد: باید در نظر گرفت که نمی‌توان با همان سیاست اجرا شده در شهرها، روستاها را نیز اداره کرد زیرا قانون مختص خود را می‌طلبد و اگر قانونی در این زمینه وجود داشته باشد هر دولت و مجلسی موظف به اجرای آن است.

الگوی توسعه هر روستا متفاوت است

در ادامه استاندار کرمان با اشاره به اینکه در اوایل انقلاب روستاها نقش مهم و موثری داشتند، گفت: هرچه خدمات در روستاها افزایش یافت، مهاجرت‌ها نیز بیشتر شد، تولید به عنوان اولویت در روستاها کم کم از دست رفت، توسعه متوازن شکل نگرفت و ساختار روستاها را به هم زد. محمدمهدی فداکار، با اشاره به مهاجرت معکوس به روستا به ویژه با توسعه گردشگری بیان کرد: اشتغال روستایی و بازاریابی محصولات تولیدی روستا بسیار لازم است که اگر شبکه کاملی برای این مهم دیده نشود، مشکلات و چالش هایی بسیاری خواهیم داشت.
وی تصریح کرد: هر روستایی اقتضای خاص خود را دارد و نمی توان نسخه واحد برای همه روستاها در نظر گرفت زیرا الگوی توسعه هر روستا تفاوت دارد و توجه به این اقتضائات مانع برنامه جامع می‌شود. استاندار کرمان در رابطه با پیگیری مبحث مهم تحول و توسعه روستاها، اظهار کرد: بایستی دبیرخانه توسعه روستایی در اتاق کرمان و خارج از دولت تشکیل شود زیرا با تغییر دولت‌ها، این ساختار در اتاق کرمان حفظ می شود و اتاق کرمان ظرفیت کارشناسی، مالی و ارتباطی قوی برای پیگیری این موضوع را دارد.

اجرای طرح پیشرفت روستایی در 100 روستای استان کرمان

در این نشست مدیر کارگروه اجتماعی قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) در رابطه با طرح پیشرفت و تحول روستایی که برای اجرا در 100 روستای استان کرمان جز پیشنهادات این نشست شورا مطرح شده است، گفت: در 6 برنامه گذشته توسعه کشور همواره به توسعه زیرساخت ها از جمله در حوزه های راه، آب، گاز، اینترنت و … توجه شده اما در توسعه اقتصاد، توسعه اشتغال و کاهش مهاجرت از روستاها چندان موفقیتی حاصل نشده است.
رضا تازیکی، افزود: در چارچوب الگوی طراحی شده، باید به اشتغال، اقتصاد و بهره وری در روستاها توجه کرد؛ تولید ثروت و افزایش رفاه در روستاها حاصل شود تا در نتیجه مردم با رضایت خود در روستاها بمانند که اگر این مهم اتفاق بیفتد و روستاها کانون تولید شوند، اشتغال و بهره وری نیز افزایش می یابد. وی ادامه داد: متنوع سازی اقتصاد، توسعه کسب و کار موجود، مدیریت حوزه مصرف، ایجاد و توسعه خدمات از جمله محورهای در نظر گرفته شده در این طرح برای افزایش درآمد است.
گفتنی است در این نشست پیشنهاداتی برای توسعه و تحول روستایی مطرح و به تصویب اعضای شورای گفت و گو رسید.

در نشست کارشناسی شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان کرمان در ۱۶ تیرماه ۱۴۰۳، با توجه به عقب ماندگی روستاها از نظر پیشرفت اقتصادی، ایجاد تحول و توسعه پایدار اقتصادی در روستاها مطرح و مورد تاکید قرار گرفت.
در این نشست رئیس اتاق کرمان و دبیر شورا در رابطه با توسعه روستاها گفت: در روستاهای ما از نظر تکمیل زیرساخت هایی مانند آب، برق، گاز، جاده و حتی اینترنت فعالیت های خوبی انجام شده اما با این وجود، روستاها روز به روز خالی از سکنه می شوند که دلایل آن پویا نبودن اقتصاد روستا و تامین نشدن معیشت روستائیان است که با ادامه این روند تخلیه روستاها ممکن است.
سیدمهدی طبیب زاده، افزود: مبحثی که اتاق کرمان مطرح کرده و نمونه هایی از آن بر مبنای علمی و تخصصی در کشور اجرا شده، این است که چگونه معیشت را در روستاها سامان دهیم تا جاذبه های اقتصادی در روستا ایجاد و موجبات ماندگاری مردم و همچنین جلوگیری از مهاجرت به حاشیه شهرها شود.
وی ادامه داد: یکی از موضوعات جلسات شورای گفت و گو را به این موضوع اختصاص دادیم و به دنبال تصویب پیشنهادی مشخص با مبنای قانونی در شورا هستیم تا به موجب اجرای آن از ظرفیت روستاها استفاده کنیم.
طبیب زاده، خاطرنشان کرد: مهمتر از مصوبه و جمع بندی، پیگیری موضوعات است تا بتوان این طرح را در روستاهای منتخب اجرا کرد، البته کار چندان سختی نیست اما به برنامه و تلاش نیاز دارد که در این رابطه می توان تجربیات نمونه های موفق کشور در این زمینه را مبنای کار خود قرار داد.

توسعه زیرساخت ها در روستاها منجر به اشتغال و اقتصاد روستا نشده است

در ادامه این نشست مدیر کارگروه اجتماعی قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) که به صورت مجازی در این نشست حضور داشت، به آغاز طرح پیشرفت و تحول روستایی از سه ماه پیش اشاره کرد و گفت: در این طرح مدلی را برگرفته از تجربیات قبلی و پیاده سازی در چند روستا طراحی و نواقص آن برطرف شده و نسبت به اجرای آن مطمئن هستیم.
رضا تازیکی، اظهار کرد: کشور ما در زیرساخت های مرتبط با توسعه روستاها وضعیت مطلوبی در دنیا دارد، اما این وضعیت مطلوب منجر به اشتغال و اقتصاد روستا نشده و همچنان مهاجرت از روستاها به شهرها وجود دارد.
وی ادامه داد: در حالی جمعیت روستایی ما در ۴۰ سال اخیر کاهش یافته که جمعیت کشور ۳.۵ برابر شده است و این به معنای ثابت ماندن تکنولوژی و ظرفیت تولید در روستاهاست که متناسب با رشد و نیاز کشور توسعه نیافته اند.
تازیکی بیان کرد: در چارچوب الگوی طراحی شده باید به اشتغال، اقتصاد و بهره وری در روستاها توجه کرد و اگر تولید ثروت و رفاه در روستاها ایجاد شود مردم با رضایت خود در روستاها می مانند و اشتغال و بهره وری در روستاها افزایش می یابد.
وی در ادامه به چند محور برای افزایش درآمد در روستاها اشاره و اظهار کرد: متنوع سازی اقتصادی، توسعه کسب و کار موجود،مدیریت حوزه مصرف و ایجاد و توسعه خدمات از جمله این محورها هستند.

مدیر کارگروه اجتماعی قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) افزود: برای پیاده سازی الگوی تحول و پیشرفت در روستاها باید به ترتیب به انتخاب روستاهای هدف، انتخاب تیم های تسهیل گری، آموزش تخصصی تیم های تسهیلگری، هماهنگی نهادی و در نهایت اجرای پروژه در روستا پرداخت.
تازیکی خاطرنشان کرد: هدف اصلی این طرح و دستاوردهای مورد انتظار در مناطق هدف، رسیدن به افزایش درآمد سرانه منطقه ای، افزایش بهره وری در کسب و کارها، کاهش روند مهاجرت از روستاها، افزایش اشتغال روستایی، افزایش نرخ مشارکت اقتصادی، افزایش سطح دسترسی به خدمات زیرساختی، مدیریت منابع طبیعی و زیست محیطی و همچنین توسعه اقتصاد روستا و همسو شدن آن با توسعه اقتصاد ملی است.

تعدد روستاها در استان کرمان آموزش را سخت کرده است

در ادامه مدیرکل دفتر روستایی استانداری کرمان به اهمیت آموزش برای توسعه روستاها اشاره و بیان کرد: توسعه باید از مسیر صحیح آن یعنی آموزش اتفاق بیفتد، مشکل ما در بحث آموزش پراکندگی و گستردگی استان و تعدد روستاهاست، استان کرمان بیش از دو هزار و ۶۰۰ روستا دارد.
محمدجواد عبدالکریمی، گفت: به دلیل تعدد روستاها، برای آموزش یک مبحث باید حداقل ۵۰ کلاس حضوری را برای دهیارها برگزار کرد، در چند سال اخیر آموزش های غیرحضوری به صورت وبینار را افزایش دادیم که اگر چه می تواند همه دهیاری ها را پوشش دهد، اما بهره وری را بشدت کاهش داده است.
وی در بخش دیگری به تنوع تحصیلی دهیارها اشاره کرد و افزود: دهیارهای ما دارای مدراک تحصیلی از سیکل تا دکترای شهرسازی و عمران و حتی دکترای غیر مرتبط مانند ادبیات عرب هستند که برای آموزش این دهیارها با دانشگاه صحبت شده تا حدود ۱۲ مبحث مانند توسعه روستایی، کارآفرینی و گردشگری و… به دهیارها آموزش داده شود.
عبدالکریمی خاطرنشان کرد: ما در ابتدا می خواهیم عامل توسعه در روستاها را پیدا کنیم در حالی که پذیرش عامل توسعه، خود یک مشکل است و پیشنهاد ما برای انتخاب ۱۰۰ عامل توسعه در روستاها، آموزش دادن ۴۰۰ تا ۵۰۰ دهیار و سپس انتخاب ۱۰۰ فرد پای کار از بین آنهاست.
مدیرکل دفتر روستایی استانداری کرمان به پذیرش توسعه توسط مردم اشاره کرد و گفت: ترویج هر ایده یا فکری در روستا، به پذیرش مردم و هماهنگی عامل توسعه با مردم بستگی دارد، باید دهیاری را به عنوان عامل توسعه انتخاب کرد که ضمن داشتن ارتباط خوب با مردم، دلسوز و پای کار باشد و البته انتخاب چنین فردی کار آسانی نیست.
گفتنی است در پایان این نشست مقرر شد شرکت کنندگان در این جلسه پیشنهادات، اصلاحات و موارد تکمیلی را برای طرح در نشست شورای گفت و گو به دبیرخانه شورا ارسال کنند تا بتوان مباحث را جمع بندی کرد.

رئیس اتاق کرمان در نشست کارشناسی شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان کرمان در چهارم تیرماه ۱۴۰۳، با موضوع توسعۀ اقتصاد روستا، گفت: انجام فعالیت ها در روستا اقتصادی شود تا سطح درآمد مردم افزایش یابد.
سیدمهدی طبیب زاده، با بیان اینکه موضوع توسعه اقتصاد روستا با استاندار در میان گذاشته شده و مورد استقبال ایشان قرار گرفته است، گفت: باید با ارائه یک مدل خوب برای توسعه روستاها، با اقتصادی کردن کار در روستاها؛ افزایش سطح درآمد، رفاه و معیشت در روستاها را رقم زد و از معضلات ناشی از حاشیه نشینی شهرها جلوگیری کرد.
وی بیان کرد: بهبود شرایط اقتصادی در روستاها سبب ایجاد اشتغال، جلوگیری از مهاجرت، بهبود معیشت و توسعه پایدار می‌شود که تجربیات موفق بسیاری در این زمینه وجود دارد و می‌توان آن‌ها را در استان کرمان تکرار کرد.
وی با بیان اینکه مسئله اقتصاد روستا در استان ‌به دلیل تعدد روستاها، پراکندگی و عدم تعارض بین شمال و جنوب استان و حاشیه‌نشینی در شهرها از اهمیت بیشتری برخوردار است، اظهار کرد: طرح های متعددی در بسیاری از روستاها توسط سازمان‌های مختلف اجرا شده اما به توسعه پایدار منجر نشده، زیرا هیچ‌کس به بازار توجه نکرده و هر کس به سلیقه خود بر تولید اصرار داشته است.
طبیب زاده خاطرنشان کرد: هیچ‌گاه به این موضوع که محصولات تولید شده کجا عرضه شود، توجهی نشده و اگر بخواهیم الگوی جدیدی در کرمان ارائه دهیم، باید آسیب‌های مدل‌های قبل را شناسایی و بررسی کرد.

حمایت از توسعه افکار در روستاها

در ادامه این نشست مدیرکل محترم دفتر روستایی استانداری کرمان که به صورت مجازی در جلسه حضور داشت، ضمن قدردانی از اقدامات اتاق کرمان گفت: معاونت اشتغال و سرمایه‌گذاری در اداره‌کل امور روستایی که پیش از این در حد یک کارشناسی بود، ایجاد و سبد توسعه روستایی نیز تحت عنوان توانمندسازی و کارآفرینی مردم پایه از طرف وزارت کشور تعریف شده که پیگیری امور آن طرح انجام می شود.
محمدجواد عبدالکریمی، اظهار کرد: اداره‌کل امور روستایی با تمام توان از برنامه‌های اتاق کرمان در زمینه توسعه روستایی، به ویژه در حوزه آموزش که باعث توسعه افکار و زمینه‌ساز توسعه واقعی است، حمایت خواهد کرد.

تکمیل زیرساخت ها برای ماندن مردم در روستاها کافی نیست

در ادامه این نشست مدیر کارگروه اشتغال قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) ضمن تشکر از اتاق کرمان برای پیش‌قدم شدن در حوزه توسعه روستایی افزود: قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) از ابتدای سال جاری برنامه ویژه‌ای در حوزه توسعه روستایی را آغاز کرده و امید است با این فرآیند بتوان به هدف شعار سال با عنوان”جهش تولید با مشارکت مردم” دست یافت و همچنین به توسعه اقتصادی رسید.
رضا تازیکی، با اشاره به دوره آموزشی چهار روزه”تحول و پیشرفت روستایی”برگزار شده توسط اتاق کرمان (با حضور 50 نفر از سراسر استان با هدف فراهم کردن نیروی انسانی مورد نظر برای تحول و پیشرفت روستایی) اظهار کرد: تیم قرارگاه امام حسن مجتبی(ع)، سند برنامه توسعه روستایی کشور را در برنامه هفتم تهیه کرده و در ابتدا تمامی برنامه‌های گذشته کشور با موضوع توسعه روستایی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: بررسی‌ها نشان داده در برنامه‌های توسعه کشور و پروژه‌های اجرایی در حوزه توسعه روستایی عمدتاً توجه ویژه به حوزه زیرساخت‌ها بوده و بیش از آن‌که به حوزه‌هایی مانند نرم‌افزار، اقتصاد، اشتغال و تکنولوژی‌های تولید پرداخته شود، هدف تکمیل زیرساخت بوده است.
تازیکی، با اشاره به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درخصوص فراهم شدن زیرساخت‌ها در کشور و دست یافتن به توفیقات زیادی در این زمینه گفت: در حال حاضر مسئله اصلی در روستاها کمبود درآمد، اشتغال و تنوع‌پذیری اقتصادی است که باید مورد توجه قرار گیرد زیرا زیرساخت قطعا لازم است اما برای ماندن مردم در روستا کافی نیست.
وی در ادامه به تهیه طرح تحول روستایی و تشریح شاخص‌های برنامه پیشرفت تحول روستایی برای تنظیم اولویت‌ها پرداخت و افزود: طرح باید مولد باشد، امنیت غذایی کشور را تامین کند، مبتنی بر توسعه زنجیره ارزش باشد و بتواند واحدهای خرد و کوچک روستایی را به واحدهای بزرگ متصل کند، وابسته به تسهیلات نباشد، بوم‌آورد و منطبق با فرهنگ روستایی و زیست بوم طبیعت باشد و مقوّم و دارای راهکارهای مشخص در افزایش مشارکت اقتصادی زنان روستایی باشد.
مدیر کارگروه اشتغال قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) تصریح کرد: الگویی که برای توسعه روستاها تهیه شده مبتنی بر تجربیاتی است که در نقاط مختلف دنیا پیاده‌سازی و آسیب‌شناسی شده و در حال حاضر نیز در ILO (سازمان بین‌المللی کار) تدریس می‌شود، برای این مدل ابتدا باید فهمید نوع بیکاری در روستا از چه نوعی است زیرا بیکاری در روستا با شهر متفاوت است.
تازیکی ادامه داد: دستاورد اصلی در توسعه روستایی باید افزایش درآمد باشد، نقطه ورود به روستا تربیتی و فرهنگی نیست بلکه از مسیر اقتصاد است، اگر اقتصاد روستا را متحول کرده و منفعتی به مردم رساند، در حوزه تعلیم و تربیت و فرهنگی هم سخن را خواهند پذیرفت.
وی افزود: با توجه به این‌که اصلی‌ترین دلیل مهاجرت اقتصاد است، در این طرح افزایش درآمد محور قرار داده شده و افزایش درآمد از طریقتوسعه کسب‌وکارهای موجود، مدیریت حوزه مصرف، کاهش هزینه‌های اجتماعی، ایجاد توسعه خدمات کسب‌‌وکار، متنوع‌سازی اقتصاد روستا و مدیریت حوزه ریسک در روستا، حاصل می شود.
تازیکی، با بیان اینکه قرارگاه امام حسن مجتبی به تعدادی افراد آموزش حرفه‌ای ارائه داده که بخشی از آن‌ها در دوره ارزیابی از دیگران موفق‌تر بوده‌اند و می‌توانند به‌عنوان عامل توسعه روستایی فعالیت کنند، گفت: پیشنهاد می شود این افراد در 100 روستای استان کرمان به‌ صورت پاپلوت کار را آغاز کنند.
وی افزود: برای این پروژه یک ساختار پیش‌بینی شده، دبیری این کار به اتاق بازرگانی که تاکنون نیز پرچمدار این کار بوده سپرده می شود و قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) نیز متعهد می‌شود در شورای راهبری استان که در دبیرخانه‌ اتاق بازرگانی است حضور و نظارت داشته باشد و هر جا که عاملین توسعه مشکل داشتند به آن‌ها تا رسیدن به نتیجه مشاوره ارائه دهد.
گفتنی است در این نشست پیشنهاداتی از جمله ایجاد زنجیره ارزش کسب‌وکارهای موجود با هدف ارتقاء بهره‌وری و افزایش درآمد و ایجاد مشوق‌هایی برای تشویق روستائیان در رابطه با تاسیس تعاونی‌های کوچک مطرح شد.