رئیس اتاق کرمان با بیان اینکه در بخش معدن، سرمایه‌گذاری به عنوان مهم‌ترین محور مورد توجه است، گفت: اقدامات جدی برای رفع موانع سرمایه‌گذاری در حوزه معدن ضروری است.
سیدمهدی طبیب زاده، ششم اردیبهشت ماه در نشست کارگروه تخصصی کارشناسی شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی با موضوع”بررسی و جمع بندی راهکارهای تحقق شعار سال با محوریت سرمایه گذاری در بخش معدن”، افزود: با برگزاری جلسات تخصصی، امکان ورود کارشناسانه و عملی به مباحث سرمایه‌گذاری فراهم شده و ضمن شناسایی محدودیت‌ها، راهکارهای عملی برای رفع موانع تولید مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
وی با اشاره به اینکه اکتشافات معدنی به نحو مطلوب انجام نمی‌شود و برداشت‌ها غیراصولی است، تصریح کرد: منابع حاصل از استخراج و فروش موادمعدنی از استان خارج می‌شود و سرمایه‌های استان در حال از بین رفتن است. رئیس اتاق کرمان تأکید کرد: محدودیت‌های دسترسی و بلوکه بودن استان، از جمله مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: دسترسی ایمیدرو به اطلاعات، منجر به انتخاب پهنه‌های امیدبخش معدنی برای خود و ایجاد انحصار شده است. همچنین با توجه به پرریسک بودن اکتشاف، دولت‌ها در تمام کشورها، عملیات اکتشاف را انجام می‌دهند، این  در حالی است که در کشور ما این فرآیند انحصاری شده است.
طبیب زاده، آمادگی اتاق کرمان را برای حمایت از برگزاری دوره‌های آموزشی مرتبط با حفظ محیط زیست برای معدنکاران اعلام کرد و در ارتباط با مسائل مربوط با سازمان انرژی اتمی، گفت: با توجه به اهمیت و جایگاه آن، هرگونه تضعیف یا طرح موضوعات مرتبط در انظار عمومی یا رسانه‌ها، قابل پذیرش نیست. اما گزارش‌هایی مبنی بر ایجاد محدودیت در برخی مناطق به بهانه وجود مواد پرتوزا مطرح شده است. از سازمان بازرسی درخواست می‌شود قراردادهای مربوطه را مورد بررسی قرار دهد تا از هرگونه انحصار و اجحاف احتمالی جلوگیری به عمل آید.
وی با اشاره به اهتمام ویژه در پیگیری مستمر موضوع “سرمایه‌گذاری در تولید” تا پایان سال جاری، افزود: تعامل با سازمان بازرسی کل کشور، پیرامون ارائه‌ برنامه‌های سازمان‌های دولتی در جهت تحقق شعار سال، با جدیت دنبال می شود و هدف نهایی، حصول نتایج ملموس از نامگذاری سال و امکان ارائه‌ گزارش شفاف و مشخص از اقدامات صورت گرفته توسط سازمان‌های ذیربط در بخش‌های گوناگون تا پایان امسال است.

صنعت و معدن کشور نیازمند 55 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است

در ادامه نایب رئیس کمیسیون معدن اتاق کرمان، با اشاره به راهکارهای تحقق شعار سال با محوریت سرمایه‌گذاری در بخش معدن، اظهار کرد: صنعت و معدن کشور به 55 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای دستیابی به جایگاه مطلوب نیاز دارد که بخش اعظم آن باید از طریق سیاست‌های دولت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی محقق شود.
علی فتحی، تصریح کرد: اقداماتی برای حفظ پروژه‌های معدنی فعلی و توسعه پروژه‌های جدید در راستای افزایش تولید ضروری است که از جمله این اقدامات، راه‌اندازی معادن بخش شبه‌دولتی استان، پیگیری تغییر وضعیت معادن بزرگ از دولتی به خصوصی، اصلاح فرآیند محاسبه و دریافت حقوق دولتی، تسهیل در صدور مجوز ورود ماشین‌آلات مورد نیاز و توجه مسئولان به شرایط تولیدی معادن در بحران انرژی مورد تأکید ایشان قرار گرفت.
وی ادامه داد: زنجیره توسعه معدن در سطح جهانی در چهار مرحله (دسترسی به زمین و تعیین سقف محدوده، اکتشاف و اخذ مجوزهای قانونی، آماده‌سازی و استخراج، بستن و بازسازی معدن) انجام می‌شود و در بحث سرمایه‌گذاری و تولید در این حوزه، شناخت این زنجیره ضروری است. وی افزود: این چرخه در سراسر جهان به صورت استاندارد اجرا می‌شود و در ایران نیز به همین منوال است. با این حال، در بخش چهارم، یعنی بستن و بازسازی معادن، تجربه چندانی در ایران وجود ندارد و این موضوع به صورت جدی و استاندارد در معادن بزرگ و کوچک کشور مورد توجه قرار نگرفته است.
فتحی، بر لزوم گنجاندن موضوع مهم بستن و بازسازی معادن در تعهدات و همکاری بیشتر سازمان محیط زیست و منابع طبیعی در این زمینه تأکید کرده و افزود: بروز مشکل در هر یک از مراحل این چرخه، مانع از پیشرفت کل فرآیند خواهد شد.
وی قوانین و مقررات موجود را به عنوان اولین مانع در مسیر سرعت‌بخشیدن به سرمایه‌گذاری و تولید دانست و با برشمردن پیش‌نیازهای سرمایه‌گذاری، بر مواردی همچون اصلاح و ثبات قوانین و مقررات، ایجاد مشوق‌های مالیاتی، انحصارزدایی، شفافیت و رقابت سالم میان بنگاه‌ها، جذب سرمایه‌های بخش خصوصی و خارجی و معرفی فناوری‌های پیشرفته و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه تأکید کرد.
نایب رئیس کمیسیون معدن اتاق کرمان با تأکید بر اهمیت اصلاح قوانین به عنوان یکی از الزامات سرمایه‌گذاری، خاطرنشان کرد: هدف آن است که تدبیری برای دسترسی آسان‌تر مکتشفین به زمین اندیشیده شود و در این راستا، اصلاح قانون معادن و آیین‌نامه اجرایی آن ضروری است.
فتحی، با اشاره به زمان‌بر بودن فرآیند اصلاح قانون در مقایسه با اصلاح آیین‌نامه، اظهار کرد: در اتاق کرمان با ارائه پیشنهاداتی برای اصلاح آیین‌نامه اقداماتی صورت گرفته و مراحل نهایی آن در حال پیگیری است و امیدواریم اصلاحات قانونی نیز با پیگیری جدی از سوی اتاق کرمان و مسئولان اجرایی، مقننه و قضائیه انجام شود تا این گام نهایی برای اصلاح کوتاه‌مدت آیین‌نامه و بلندمدت قانون برداشته شود.
گفتنی است، پیگیری مستمر موضوع سرمایه‌گذاری در بخش تولید تا پایان سال جاری با تعامل با اداره کل بازرسی کل استان، بررسی قراردادهای سازمان انرژی اتمی توسط سازمان بازرسی برای جلوگیری از انحصار و اجحاف احتمالی، راه‌اندازی معادن بخش شبه‌دولتی استان، پیگیری تغییر وضعیت معادن بزرگ از دولتی به خصوصی و… از جمله پیشنهادات مطرح شده در این نشست بود و در انتها مقرر شد پیشنهادات ارائه شده در شورای گفت‌و‌گو مطرح شود.

رئیس اتاق کرمان با اشاره به جایگاه و اهمیت ویژه معادن در استان کرمان و بیان اینکه پیشرفت معدن در مسیر سرمایه‌گذاری می‌تواند تسهیل‌گر بسیاری از امور باشد، گفت: باید وضعیت معادن در استان تحلیل و نشان داده شود که با انجام اندکی فراوری، 32 میلیارد دلار به درآمد استان افزوده خواهد شد که مبلغ قابل توجهی است.
سیدمهدی طبیب زاده، ۳۰ فروردین ماه1404 در نشست کارگروه تخصصی کارشناسی شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی با موضوع “بررسی راهکارهای تحقق شعار سال با محوریت سرمایه گذاری در بخش معدن”، اظهار کرد: در سال جاری که به عنوان “سرمایه‌گذاری برای تولید” نامگذاری شده، آیا تغییری در سیاست‌های دولت، مجلس و قوه قضائیه برای سرمایه‌گذاری رخ داده است؟ هنگامی که رهبر معظم انقلاب موضوعی را تعیین می‌کنند، نهادهای مربوطه باید برنامه، آیین‌نامه و بسته پیشنهادی خود را برای تحقق آن موضوع اعلام نمایند.
وی با اشاره به شعار سال و اهمیت موضوع سرمایه‌گذاری، تصریح کرد: اتاق کرمان در تمامی جلسات و با حضور مسئولان ارشد استانی، به صریح‌ترین شکل ممکن موضوعات مرتبط را مطرح کرده و پرداختن به این مهم در تمامی جلسات شورای گفت‌وگوی سال جاری شایسته است. در جلسات آتی شورا، موضوعاتی نظیر صنعت، واردات به‌ویژه مواد مورد نیاز تولید، صادرات، ایجاد بانک‌های اطلاعاتی و هر اقدام دیگری که به توسعه سرمایه‌گذاری کمک می‌کند، به طور ویژه مورد توجه قرار خواهد گرفت.
طبیب زاده با اشاره به اینکه در حال حاضر، معدن در استان کرمان صرفاً به عنوان یک مزیت مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، افزود: به عنوان مثال مس استخراج شده و پس از فرآوری اندک، از استان خارج می‌شود؛ برآورد می شود سالانه حدود 300 هزار میلیارد تومان درآمد حاصل از برداشت، فرآوری و صادرات این محصول از استان خارج شده و سرمایه‌گذاری متناسب با این درآمد صورت نگرفته است.
رئیس اتاق کرمان با بیان اینکه شرکت‌های دولتی که به موجب برخی موقعیت‌ها صاحب معادن بزرگ شده‌اند، در قبال نسل آینده مسئولیت دارند، ادامه داد: پس از اتمام معادن، وضعیت استان و کشور از نظر آلودگی محیط زیست و مصرف منابع آب چگونه خواهد بود؟ وی افزود: از کمیسیون صنایع و معادن مجلس  شورای اسلامی درخواست شد تا برنامه‌ای برای دوران پس از اتمام ذخایر معادن تدوین کرده و مجوز استخراج و تولید در صورتی صادر شود که بخش عظیمی از درآمد حاصله صرف آینده‌سازی نسل بعدی استان‌های معدنی شود.
وی در ادامه به موضوع مهم تأمین مالی اشاره و بیان کرد: شرکت‌های مستقر در کرمان بیشترین ثروت را ایجاد می‌کنند؛ عمدتاً سهامداران دولتی یا عمومی آنها حدود 300 هزار میلیارد تومان دارایی دارند اما سود ایجاد شده میان سهامداران تقسیم و این سرمایه از استان خارج می‌شود. اگر قرار است فرمایشات رهبر معظم انقلاب اجرایی شود، این منابع مالی باید در استان باقی بماند و در قالب افزایش سرمایه صرف تأمین مالی پروژه‌های استان شود.
طبیب زاده، به وضعیت واگذاری معادن اشاره کرد و افزود: در حال حاضر اگر فردی با داشتن سرمایه و فناوری، خواستار مکانی برای انجام اکتشاف باشد، چنین امکانی وجود ندارد. وضعیت معادن کرمان در حال تاراج است و مواد معدنی استخراج و به صورت شمش صادر می‌شود، در حالی که ارزش فرآوری این مواد معدنی حدود 10 برابر ارزش صادرات آنهاست.
رئیس اتاق کرمان همچنین به عدم النفع 37 هزار میلیارد تومانی شرکت گل‌گهر در سال گذشته به دلیل ناترازی برق اشاره کرد و گفت: تهاتر مالیاتی عدم النفع می تواند ضمن کاهش اثرات خسارت وارده ناشی از ناترازی، موجب تشویق سرمایه‌گذاری شود.
وی تأکید کرد: اگر قرار است سرمایه‌گذاری بر اساس نظر معظم له شکل بگیرد، دولت، مجلس و قوه قضائیه باید برنامه‌های کافی داشته باشند و با وجود شعارهای موجود، اقدام عملیاتی قابل توجهی از سوی آن‌ها مشاهده نمی‌شود. از این رو، در استان کرمان تلاش خواهد شد تا توجه نهادهای مربوطه به این موضوع جلب شود؛ بنابراین در اولین جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی در سال جاری، از هر سه قوه درخواست می‌شود تا برنامه عملیاتی خود را برای تحقق شعار سال به شورای گفت‌وگو ارائه کنند تا پس از تصویب و پیگیری در شورا، بتوان بخشی از مسائل حوزه سرمایه‌گذاری را حل کرد.

مدیریت دولتی، به بخش معدن در استان کرمان خسارت وارد می کند

در ادامه نایب رئیس کمیسیون معدن اتاق، شعار سال را یک راهبرد برای تحقق رشد اقتصادی دانست و در گزارش خود به سه موضوع “حفظ پروژه‌های معدنی حال حاضر استان”، “پیش‌نیازها برای جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید” و “تولید و توسعه اقتصادی” اشاره کرد.
علی فتحی، پروژه‌های معدنی فعلی استان را به دو بخش معادن شبه‌دولتی و معادن بخش خصوصی تقسیم کرده و گفت: در معادن شبه‌دولتی، ذخایر بزرگی وجود دارد اما نحوه مدیریت و عملکرد آن‌ها که در چارچوب امور دولتی پیش می‌رود، بسیار آسیب‌زا بوده و به بخش معدن در استان کرمان خسارت وارد کرده است.
وی ادامه داد: خروج معادن از حالت دولتی یا شبه‌دولتی و دنبال شدن آنها در قالب بخش خصوصی، منجر به مدیریت‌های تخصصی و بلندمدت شده و زمینه را برای برنامه‌ریزی و استفاده بهینه از ذخایر موجود فراهم می‌کند. فتحی خاطرنشان کرد: گردش مالی حساب‌های بسیاری از شرکت‌های بزرگ معدنی در داخل استان نیست و با وجود پیگیری‌های مسئولان استان، آن‌گونه که باید، محقق نشده است.
نایب رئیس کمیسیون معدن اتاق کرمان، مشوق های مالی و تغییر در رفتارهای سیستم مالی کشور را سبب ترغیب سرمایه گذاری در بخش تولید دانست و اظهار کرد: اگرچه واحدهای تولیدی، گردش مالی دارند اما با مشکل کمبود نقدینگی نیز مواجه هستند و این درحالی است که باید گردش مالی واحدهای تولیدی مورد توجه قرار گیرد.
فتحی ادامه داد: موضوع عدم بازگشت 15 درصد حقوق دولتی به استان و یا نحوه معافیت حداکثری 20 درصدی حقوق دولتی معادن همواره در حضور مسئولان خارج از استان مطرح می‌شود. اما هیچگاه به نحوه محاسبه حقوق دولتی و میزان حقوق دولتی دریافتی توسط اداره صمت توجه نشده و پیگیری آن در استان ضروری است.
وی تفاوت در رویکرد اکتشاف در زنجیره معدن را عامل بروز مشکلات در آینده دانست و با اشاره به تعداد ذخایر کشف شده پس از انقلاب، اظهار کرد: ذخایر موجود در حال مصرف شدن است و جایگزینی مناسبی صورت نمی‌گیرد، این در حالی است که ایران دارای بزرگترین پتانسیل‌های معدنی دنیا است و این وضعیت ناشی از نوع نگاهی است که به شرکت‌های معدنی وجود دارد.
فتحی، با بیان اینکه اصلاح قوانین، حذف دلالان معدنی، اصلاح و تسریع فرایندهای صدور مجوزها و انحصارزدایی از جمله مواردی است که مسئولان باید به آن‌ها توجه ویژه داشته باشند، گفت: برای دستیابی به نتایج متفاوت در اکتشاف و تولید، نیاز به فناوری‌های روز دنیا وجود دارد. در این راستا، همایش “کرمان ماینکس” به عنوان یک اقدام مهم از سوی اتاق کرمان برای ورود فناوری به استان و کشور می‌تواند نتایج موثری به دنبال داشته باشد.

تلفیق دو مزیت معدن و گردشگری در کرمان

رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های اقتصادی اتاق نیز با اشاره به دو مزیت بزرگ معدن و گردشگری در استان کرمان، بیان کرد: تلفیق این دو حوزه در قالب ژئوتوریسم بسیار قابل توجه است و دانشگاه آمادگی خود را برای همکاری و استفاده از معادن متروکه در زمینه جذب گردشگر و اهداف آموزشی اعلام کرده است.
محمدجواد رستمی، به سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ در حوزه توسعه اکوسیستم و انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد و افزود: پیشنهاد می شود بخشی از حقوق دولتی پرداختی به ایمیدرو به این حوزه‌ها اختصاص یابد، زیرا این مسائل از موضوعات روز و مهم هستند.
گفتنی است، تعیین متولی مشخص برای سرمایه‌گذاری تخصصی و صحیح از محل حقوق دولتی، تدوین برنامه توسط کمیسیون صنایع و معادن مجلس برای دوران پس از اتمام ذخایر معادن، پیگیری اصلاح آیین‌نامه مربوط به محدوده‌های بلوکه شده معدنی، تلفیق حوزه‌های معدن و گردشگری در قالب ژئوتوریسم و همکاری دانشگاه و… از جمله پیشنهادات مطرح شده در این نشست بود.