رئیس اتاق کرمان با بیان اینکه کرمان به لحاظ کمی موفقیت قابل توجهی در جذب اعتبار منابع دانش بنیان نداشته است، افزود: کرمان به لحاظ عددی در جذب منابع دانش بنیان پس از تهران رتبه دوم را دارد اما در بخش خصوصی واقعی و بنگاه های کوچک و متوسط این اعتبار به خوبی جذب نشده است.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن وکشاورزی کرمان، سیدمهدی طبیب زاده، در یکصدویازدهمین نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی کرمان با موضوع “بررسی موانع و ارائه راهکارهای توسعه اقتصاد دانش بنیان”، با اشاره به جذب 2همت از منابع دانش بنیان در کرمان در سال 1403، این مقدار را در برابر وصول مالیاتی استان ناچیز دانست و افزود: در استان عزم جدی برای توجه به دانش بنیان ها شکل گرفته و در حال حاضر هماهنگی که بین اکوسیستم دانش بنیان، فناوری و تکنولوژی ایجاد شده بی نظیر است که امیدواریم این مهم عقب ماندگی ها را جبران کند.
وی تأکید کرد: استان کرمان و کشور هیچ راهی جز تکیه بر دانش ندارند، زیرا به لحاظ سنتی به شدت از تکنولوژی های روز دنیا عقب مانده ایم به طوری که امروز صنعت و تجارت ما غیرقابل رقابتی است و در صورت عدم ارتقا سطح تکنولوژی، قطعاً نمی توان در دنیای امروز رقابت کرد.
رئیس اتاق کرمان با بیان اینکه اکوسیستم دانشگاه ها، پارک علم و فناوری و بنیاد نخبگان استان به شدت پای کار توسعه فعالیت های دانش بنیان هستند، اظهار کرد: در اتاق کرمان مانند همیشه سعی بر ایجاد این هماهنگی شده که در این ارتباط نشست های متعددی با دست اندرکاران صنعت دانش بنیان برگزار و به آسیب شناسی و جمع بندی مسائل پرداخته شده تا همه فعالیت های حوزه دانش بنیان را در قالب برنامه ای مشخص ارائه دهیم.
طبیب زاده، با اشاره به پیگیری طرح هایی برای تأمین مالی پروژه های دانش بنیان ادامه داد: همه می دانیم در حال حاضر ثروت استان از منابع خدادادی است که روزی به اتمام می رسند و این سؤال مطرح می شود که چگونه می توان پس از اتمام منابع، از محل دانش به ثروت رسید؟ پاسخ این پرسش می تواند توسعه شرکت های دانش بنیان باشد.
رئیس اتاق کرمان در بخش دیگری از سخنانش با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، اظهار کرد: اگر کسی کمترین شکی درباره نقش بی بدیل فناوری در دنیا داشت، پس از جنگ متوجه شد این فناوری و نوآوری چه اندازه می تواند مؤثر باشد و در اصول حکمرانی کشور این موضوع مورد توجه واقع شد که سطح تکنولوژی کشور باید بالا برود. وی همچنین ضمن تبریک هفته قوه قضاییه و قدردانی از دستگاه قضایی استان برای همراهی با بخش خصوصی، خاطرنشان کرد: این همکاری بسیار به توسعه کسب و کارها کمک کرده است.

استاندار کرمان: استان با تکیه بر اقتصاد دانش بنیان متحول می شود

در ادامه این نشست استاندار کرمان با بیان اینکه یکی از رویکردهای جدی تحول استان در حوزه اقتصاد دانش بنیان است، گفت: در 8 ماه گذشته اقدامات مناسبی برای پررنگ تر شدن حوزه اقتصاد دانش بنیان در استان کرمان انجام شده اما کافی نبوده و باید در این زمینه همت جدی داشت. محمدعلی طالبی، با اشاره به اینکه یکی از محورهای اصلی برنامه های استان و برنامه “کرمان بر فراز”، حوزه اقتصاد دانش بنیان و تعریف مأموریت های ویژه برای دستگاه های مختلف است، ادامه داد: برای راهکارهای توسعه اقتصاد دانش بنیان، جمع بندی اتاق کرمان در جلسات کارشناسی مختلف، مبنای خوبی برای مصوبات است و در این ارتباط باید چند ستاد را در استان فعال کرد.
وی تأکید کرد: ستاد”نوآوری، فناوری و اقتصاد دانش بنیان استان” باید هر چه سریعتر شروع به کار کرده؛ جلسات متعدد هفتگی را برگزار و موضوعات فناوری، نوآوری و حوزه اقتصاد دانش بنیان را با حضور مدیران دولتی و نمایندگان بخش خصوصی پیگیری کند.
طالبی، تشکیل ستاد تسهیلگر با حضور نماینده اتاق و دیگر بخش ها برای پیگیری جذب اعتبار شرکت ها و فعالیت های دانش بنیان در کرمان را ضروری دانست و خاطرنشان کرد: باید از ظرفیت های بزرگ اقتصادی استان و اعتبار مالیاتی برای حمایت از حوزه دانش بنیان استفاده کرد. استاندار کرمان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به پیگیری ها برای تقویت پارک های علم و فناوری و رفع مشکلات زیرساختی آنها، تصریح کرد: برای موضوع صندوق پژوهش و نوآوری استان و افزایش سرمایه آن، هیچ مشکلی وجود ندارد و برای مشارکت تعدادی از بنگاه های اقتصادی برای این موضوع مذاکراتی داشته ایم.

سهم شرکت های دانش بنیان کرمان در تولید ناخالص داخلی کمتر از یک درصد است

در ادامه رئیس مرکز مطالعات و پژوهش های اقتصادی اتاق کرمان به بیان مهمترین چالش های شرکت های دانش بنیان کرمان پرداخت و گفت: در حال حاضر در استان 100 هزار دانشجو، 4 هزار عضو هیات علمی، 20 مرکز رشد واحدهای نوآور، یک کارخانه نوآوری و 4 پارک علم و فناوری به عنوان پارک های نسل دوم و بیشتر با جنبه حمایتی داریم.
محمدجواد رستمی، با اشاره به اینکه 130 شرکت دانش بنیان در استان کرمان وجود دارند که 70 درصد آنها جزو شرکت های نوپا تلقی می شوند و در مجموع سهم آنها از تولید ناخالص داخلی ( GDP) استان 0.7 درصد است، افزود: این شرکت ها مسائل و چالش های متعددی دارند که تأمین نیروی انسانی متخصص، محدودیت هایی برای تسهیلات، عدم آشنایی سرمایه گذاران با شرکت ها، عدم استقبال بازار از محصولات این شرکت ها، محدودیت های فیزیکی، ضعف زیرساخت ها و… از جمله این چالش هاست.
وی در پایان به ارائه راهکارهایی برای توسعه اقتصاد دانش بنیان در استان پرداخت که ظرفیت سنجی و ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی (CVC) جدید، افزایش سرمایه صندوق پژوهش و فناوری استان، برگزاری نشست های منظم گفتاورد نخبگانی، آموزش و آماده‌سازی مربیان و تسهیلگران اعتبار مالیاتی در استان و استقرار میزهای تسهیلگری در پارک ‌ها، پردیس ‌های علم و فناوری و کارخانه‌ نوآوری و… از جمله این پیشنهادات بود.

شرکت های بزرگ به دانش بنیان ها و دانشگاه های کرمان اعتماد کنند

نماینده مردم زرند و کوهبنان در مجلس شورای اسلامی نیز در ادامه یکی از چالش های شرکت های دانش بنیان و دانشگاه های استان را عدم اعتماد و تمایل شرکت های بزرگ برای واگذاری پروژه به آنها دانست و خاطرنشان کرد: شرکت های بزرگ استان، پروژه ‌های دانش بنیان خود را به خارج از استان می سپارند که باید به این موضوع توجه شود.
عبدالحسین همتی، با تأکید بر اینکه باید به دید سرمایه گذاری به شرکت های دانش بنیان توجه شود، ادامه داد: مباحث مربوط به شرکت های دانش بنیان در بلندمدت به نتیجه می رسد بنابراین باید به شرکت های استان برای رشد بیشتر، فرصت داد و آنها را حمایت کرد.
وی به اختیارات مالیاتی شرکت های بزرگ و حمایت آنها از شرکت های زیرمجموعه خود نیز اشاره کرد و ادامه داد: باید بر این موضوع نظارت داشته و کارگروهی تشکیل شود تا طرح های نوآور و فناور استان را احصا و از این ظرفیت مالیاتی برای حمایت از طرح ها استفاده کرد تا بتوان ارتباط صنعت و دانشگاه را شکل داد و این ظرفیت را به نوعی مدیریت کرد.

ضرورت تدوین سند جامع راهبردی ویژه استان کرمان در حوزه دانش بنیان ها

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان ایجاد کارگروهی برای انسجام در حوزه شرکت های دانش بنیان را ضروری دانست و اظهار کرد: توجه به دانش بنیان ها نیازمند ایجاد زیرساخت هایی همچون فرهنگ سازی است و همه کارشناسان و مدیران باید نسبت به این موضوع اطلاع داشته و آموزش ببینند.
سیدمهدی قویدل، اضافه کرد: استان کرمان نیازمند تدوین سند جامع راهبردی ویژه استان در حوزه دانش بنیان هاست. همچنین کمیته حقوقی در این ارتباط باید تشکیل شود تا موضوعاتی مانند مالکیت فکری، تعیین سهم مالکیت افراد، حل اختلافات، نظارت بر قراردادها و موضوع ترک فعل ها را پیگیری کند.
گفتنی است، در این نشست مسائل و چالش های پیش روی شرکت های دانش بنیان در استان کرمان و راهکارهایی برای رفع این چالش ها مطرح شد و مسائلی از جمله توجه به ماده 11، 13 و 14 قانون جهش تولید دانش‌بنیان، اعتبارات مالیاتی برای حمایت از دانش بنیان ها، وضعیت پارک های علم و فناوری استان و… مورد بررسی قرار گرفت.

رئیس اتاق کرمان 27 خردادماه 1404 در نشست کارگروه تخصصی کارشناسی دبیرخانه شورای گفت ‌و ‎گوی استان کرمان با تأکید بر اینکه تنها راه جبران عقب‌ماندگی‌های کشور، توجه به حوزه دانش‌بنیان‌هاست، اظهار کرد: آمارها نشان می‌دهد این حوزه متناسب با توان، نیاز و ظرفیت ‌های استان پیش نمی‌رود و به نظر می‌رسد اراده لازم برای تجمیع ظرفیت ‌ها و حرکت به سمت نیازمندی ‌ها وجود ندارد.
سیدمهدی طبیب زاده، با موضوع”توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در استان و جمع بندی راهکارهای پیشنهادی” تبیین فرصت معافیت مالیاتی و اعتبار مالیاتی برای شرکت های دانش بنیان را مهم عنوان کرد و افزود: چرا استان کرمان نتوانسته است از این فرصت‌ها به نحو مطلوب استفاده کند؟
وی بر عملیاتی شدن طرح‌ های حمایت از شرکت های دانش بنیان در موضوعات معافیت های مالیاتی و همچنین اعتبار مالیاتی تأکید کرد و گفت: اتاق بازرگانی در تلاش است تا تمام ظرفیت ها را گردآوری کرده و ریشه این عدم پیشرفت را شناسایی کند تا مشخص شود چرا استان نتوانسته یا نخواسته، متناسب با نیاز خود در این حوزه حرکت کند.
طبیب زاده، بر لزوم افزایش تاب‌آوری بنگاه‌های اقتصادی در شرایط بحران تأکید و اظهار کرد: اگرچه دانش‌بنیان کردن اقتصاد می‌تواند به افزایش تاب‌آوری کمک شایانی کند، اما بنگاه‌ها در حال حاضر با توجه به شرایط کشور در سردرگمی بی‌سابقه‌ای قرار گرفته‌اند. وی با اشاره به دشواری تصمیم‌گیری در شرایط بحران، نقش اتاق در مطالعه دقیق وضعیت موجود و کمک به بنگاه‌ها برای عبور از این برهه دشوار را حیاتی دانست و گفت: اتاق کرمان با در اختیار داشتن مشاوران خبره، می‌تواند به عنوان یک تسهیل‌گر مؤثر در بسیاری از زمینه‌ها همکاری کند.
رئیس اتاق کرمان اضافه کرد: برنامه‌های جامع، کامل، قابل اجرا و تأثیرگذار در حوزه دانش‌بنیان باید طراحی و با همراهی سیستم اجرایی، عملیاتی شود؛ همچنین نظارت‌های لازم نیز در ادامه مسیر انجام شود تا سهم دانش‌بنیان در اقتصاد استان، سهمی مؤثر و چشمگیر باشد.

ضرورت برگزاری رویدادهایی با هدف جذب سرمایه برای شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور

رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های اقتصادی اتاق نیز در ادامه به اهمیت حیاتی شرکت‌های دانش‌بنیان و طرح‌های فناورانه، حتی در شرایط بحرانی، اشاره کرد و افزود: اگرچه ممکن است در نگاه اول، بحث از اقتصاد دانش‌بنیان در اولویت‌های شرایط فعلی کشور نباشد اما نقش سرنوشت‌ساز نخبگان در لحظات حساس، بر کسی پوشیده نیست.
محمدجواد رستمی، به فعالیت 130 شرکت دانش‌بنیان در استان کرمان اشاره کرد و گفت:70 درصد از این شرکت‌ها نوپا هستند که این نشان‌دهنده نوپا بودن اکوسیستم است. سهم محصولات دانش بنیان از تولید ناخالص داخلی استان نیز کمتر از یک درصد است. از نظر نیروی انسانی که مهم‌ترین سرمایه این شرکت‌ها محسوب می‌شود، در حال حاضر 100 هزار دانشجو و چهار هزار عضو هیئت علمی در استان کرمان حضور دارند.
وی ادامه داد: در حوزه زیرساخت‌ها 4 پارک علم و فناوری (با احتساب پارک در حال تأسیس فاوا) فعال هستند و کارخانه نوآوری نیز اخیراً تأسیس شده است. همچنین، 20 مرکز رشد واحدهای فناور نیز زیرساخت حوزه فناوری استان کرمان را تشکیل می‌دهند.
رستمی، با اشاره به تکالیف برنامه هفتم توسعه در خصوص شرکت های دانش بنیان که شامل رشد 200 درصدی در حوزه کمی و رشد 200 درصدی فروش محصولات است، تصریح کرد: در حوزه اقتصاد دیجیتال نیز تربیت 500 هزار نیروی فعال در کشور پیش‌بینی شده که 20 هزار نفر از این نیروها مربوط به استان کرمان خواهند بود. وی تأکید کرد: در حال حاضر نزدیک به 11 هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور وجود دارد و پیش‌بینی می‌شود که این تعداد تا پایان برنامه به 30 هزار شرکت افزایش یابد.
رئیس مرکز مطالعات و پژوهش های اقتصادی اتاق کرمان عدم وجود بازار مناسب داخلی، جذب نیروی انسانی متخصص و ماهر، محدودیت‌های تسهیلاتی، کمبود و محدودیت‌های فضای فیزیکی استقرار و عدم آشنایی در حوزه صادرات را نیز از دیگر چالش های واحدهای فناور و دانش‌بنیان برشمرد و خاطرنشان کرد: برگزاری رویدادهایی با هدف جذب سرمایه برای شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور ضروری است. همچنین می‌توان طرح‌های حوزه فناوری و دانش‌بنیان استان را به سمت شرکت‌های بزرگ هدایت کرد تا در زنجیره ارزش آن‌ها قرار گیرند و بدین ترتیب، بازار آن‌ها از پیش تضمین شود.
وی بر لزوم استفاده از ظرفیت ماده 11 قانون جهش تولید دانش‌بنیان نیز تأکید کرد و به ارائه پیشنهاداتی برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های استان و بهبود اکوسیستم دانش‌بنیان پرداخت که تسهیل‌گری و حمایت از شرکت‌ها، تعامل صنعت و دانشگاه، نیازسنجی فناورانه، تقویت تحقیق و توسعه، توسعه هوش مصنوعی و تحول دیجیتال، توسعه منابع انسانی، توسعه زیر ساخت‌ها و توسعه سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر از جمله این پیشنهادات بود.

شرکت‌های فناور و نوآور در تامین مطالبات با مشکل مواجه‌اند

رئیس انجمن شرکت‌های دانش بنیان استان کرمان نیز ضمن اشاره به وضعیت بحرانی شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در شرایط کنونی کشور تشکیل”جلسه ستاد بحران برای این شرکت‌ها” را پیشنهاد داد و افزود: شرکت‌ها به دلیل از دست دادن نیروی انسانی خود در حال متلاشی شدن و از بین رفتن هستند. سال گذشته آمار خوبی در رابطه با استفاده از اعتبارات تبصره ۱۸ وجود داشت، اما اکنون اقساط ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومانی این شرکت‌ها فرا رسیده و آن‌ها نه توان وصول مطالبات خود را دارند و نه قادر به انجام کاری هستند.
حسین نوذری، با طرح این سؤال که آیا تعداد شرکت‌ها مهم است یا دستیابی یک شرکت دانش‌بنیان به اهدافش؟ گفت: شرکت‌های فناور و نوآور حتی در تامین مطالبات خود نیز با مشکل مواجه‌اند. کمبود پارک علم و فناوری در استان وجود ندارد اما کیفیت و کارایی این پارک‌ها مسئله اصلی است.
وی با بیان اینکه مشکل عمده در بی‌سوادی و عدم توانایی در پیاده‌سازی صحیح و واقع‌بینانه فرآیندهای مربوط به نوآوری است، تصریح کرد: در خصوص انتخاب مکان برای کارخانه‌ها و مراکز نوآوری نیز باید ساختمان‌های متروکه و با هدف بازسازی و خلق ارزش افزوده در نظر گرفته شوند تا از هزینه‌های استهلاک جلوگیری شود.
نوذری، نجات یافتن از وضعیت موجود و بهره‌برداری از فرصت‌های پیش رو، نظیر ایجاد دیتاسنتر برای سایر استان‌ها، طراحی دیتاسنتر استان، یا ورود به حوزه اسکان را ضروری دانست و ادامه داد: در حال حاضر فرصت‌ها و تهدیدهای بسیاری در حوزه‌های مختلف وجود دارد که می‌توان با برگزاری جلسات متناسب با واقعیت‌ها، آن‌ها را حل کرد.
وی بر پیگیری اتاق بازرگانی کرمان برای حل مشکلات اینترنت شرکت‌ها از طریق فیبر نوری تأکید کرد و خواستار اعطای فرصت بیشتر به شرکت‌ها برای بازپرداخت وام‌های مربوط به تبصره ۱۸ شد.

 نگاه مسئولان به شرکت های دانش بنیان نیازمند تغییر است

دستیار نوآوری و فناوری استاندار کرمان نیز در این نشست به چالش‌های ساختاری در مدیریت پارک‌ها اشاره کرد و با تاکید بر لزوم بهبود این ساختارها افزود: با یک اقتصاد لوکس مواجه هستیم و برای پیشرفت، نیاز است مسئولان از این وضعیت کنونی خارج شوند. متأسفانه مسئولان، شرکت‌های دانش بنیان را به جای یک فرصت و بال پرواز، باری بر دوش سیستم دولتی می‌بینند و تا زمانی که این نگاه نسبت به شرکت‌ها تغییر نکند، بهبود شرایط امکان‌پذیر نخواهد بود.
مرضیه دانایی، اظهار کرد: در حوزه قوانین، بر اجرای دقیق مواد ۱ و ۱۱ قانون جهش تولید بنیان تأکید است، در حالی که لزوم حمایت از شرکت‌ها باید در این قوانین به وضوح دیده شود.
وی به ظرفیت ‌های گسترده حوزه دانش‌بنیان در بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت: پیشنهاد می شود “کارگروه اضطرار” در استان تشکیل شود. همچنین پرداخت وام‌های فوری به شرکت‌های کوچک و اعطای فرصت تنفس برای پرداخت مطالبات بانکی شرکت‌های دانش‌بنیان، به بهبود وضعیت آن‌ها کمک خواهد کرد.
گفتنی است، در این نشست پیشنهاداتی برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در استان کرمان مطرح شد که حمایت مالی و اعتباری، فراهم آوردن زیرساخت‌ها، تعامل صنعت و دانشگاه، نیازسنجی و بازارسازی، تقویت تحقیق و توسعه، توانمندسازی نیروی انسانی، سرمایه‌گذاری خطرپذیر و… از جمله این پیشنهادات برای طرح در نشست شورا بود.